Almaniyada keçirilən federal seçkilərdə Xristian Demokrat İttifaqı (CDU) və Xristian Sosial İttifaqı (CSU) partiyaları Fridrix Mertsin liderliyi ilə səslərin 28,52%-ni toplayaraq qalib gəldi. Bu nəticə ilə Merts Almaniyanın yeni kansleri olmağa hazırlaşır. Lakin hökumət qurmaq üçün koalisiya danışıqları zəruridir və bu proses ölkənin daxili siyasətinə, eləcə də Avropa İttifaqı çərçivəsindəki proseslərə əhəmiyyətli təsir göstərəcək.
CDU/CSU-nun əldə etdiyi nəticə təkbaşına hökumət qurmağa kifayət etmir. Fridrix Merts Sosial Demokrat Partiyası ilə koalisiya qurmaq niyyətində olduğunu bildirib və yaxın günlərdə danışıqlara başlayacağını açıqlayıb. Bu “böyük koalisiya” Almaniyanın siyasi səhnəsində yeni bir dövrün başlanğıcı ola bilər. Lakin belə bir ittifaqın formalaşdırılması, xüsusilə vergi siyasəti və sosial məsələlərdə ciddi müzakirələr tələb edəcək. SPD və Yaşıllar Partiyası yüksək gəlirli şəxslərə vergi artımını dəstəkləyərkən, Merts və CDU/CSU bu cür artımlara qarşı çıxır. Bu fikir ayrılıqları koalisiya hökumətinin siyasətinin formalaşmasında çətinliklər yarada bilər.
Digər tərəfdən, ifrat sağçı Almaniya üçün Alternativ (AfD) partiyası səslərin 20,8%-ni toplayaraq əsas müxalifət qüvvəsi kimi mövqelərini gücləndirib. AfD-nin yüksəlişi seçicilərin ənənəvi partiyalara olan inamının azalmasını və siyasi spektrin sağa meyillənməsini göstərir. Güman olunur ki, bu tendensiya Almaniyanın daxili siyasətində ifrat sağçı ritorikanın daha da güclənməsinə və siyasi debatların qütbləşməsinə səbəb olacaq.
Fridrix Mertsin kanslerliyi Avropa İttifaqının gələcək istiqamətinə də təsir göstərəcək. Merts Avropa İttifaqının müdafiə qabiliyyətinin artırılmasını və Ukraynaya dəstəyin davam etdirilməsini istəyir. Bu mövqe Avropanın təhlükəsizlik siyasətində daha fəal rol oynayacağına işarədir. Lakin daxili siyasətdəki koalisiya ortaqları ilə fikir ayrılıqları bu planların həyata keçirilməsində maneələr yarada bilər. Eyni zamanda, AfD-nin güclənməsi Avropa İttifaqı daxilində ifrat sağçı və avroskeptik hərəkatların təsirini artırır. Bu, Avropa İttifaqının birliyi və inteqrasiya proseslərinə mənfi təsir göstərə bilər. Ona görə də Almaniyanın yeni hökuməti bir tərəfdən Avropa İttifaqının əsas dayağı olaraq qalmaq, digər tərəfdən isə daxili siyasi təzyiqləri balanslaşdırmaq məcburiyyətindədir.
Fridrix Merts Almaniyanın daxili imkanlarını gücləndirməyi, hərbi-siyasi qüdrətini artırmağı və ABŞ ilə NATO-dan asılılığı azaltmağı hədəfləyir. Bu istiqamətdə ölkənin müdafiə xərclərinin artırılması və müstəqil Avropa müdafiə siyasətinin formalaşdırılması planları gündəmdədir. Eyni zamanda, Merts miqrasiya siyasətinin sərtləşdirilməsini və qanunsuz miqrasiyanın qarşısının alınmasını prioritet hesab edir. Bu, daxili təhlükəsizliyin təmin edilməsi və sosial gərginliklərin azalması məqsədini daşıyır. Digər tərəfdən iqtisadi sahədə Merts vergi yüklərinin azaldılmasını və sərmayələrin təşviqini planlaşdırır. Lakin bu mövzu koalisiya ortaqları ilə iqtisadi siyasətin formalaşdırılmasında kompromisləri zəruri edir. Almaniyanın üçüncü dəfə resessiya riski ilə üzləşdiyi bir dövrdə yeni hökumətin iqtisadiyyatı canlandırmaq üçün effektiv tədbirlər görməsi vacibdir.
Nəticə etibarilə, Fridrix Mertsin kanslerliyi dövründə Almaniya həm daxili, həm də xarici siyasətdə mühüm dəyişikliklərlə üzləşəcək. Koalisiya danışıqlarının nəticəsi və yeni hökumətin siyasətləri ölkənin gələcək istiqamətini və Avropa İttifaqındakı rolunu müəyyən edəcək.
MTM Analitik Qrup