MİSİRDƏ TAPILAN YUNAN-ROMA MƏZARLARI QƏDİM DÖVRÜN XƏSTƏLİKLƏRİ BARƏDƏ YENİ MƏLUMATLAR VERİB

Misir-İtaliya arxeoloji missiyası bu ayın əvvəlində Asuanın qərb sahilindəki Ağa Xan məqbərəsinin yaxınlığında əvvəllər naməlum olan 33 yunan-Roma ailəsinin məzarını aşkar edib. Kəşf o dövrün sakinlərinin tutulduğu xəstəliklərə işıq salır.

“Əl Əhram” nəşri xəbər verir ki, eramızdan əvvəl VI əsrdən eramızın III əsrinə qədər tikilən 400-dən çox türbədən ibarət qəbiristanlıq 10-dan çox səviyyəsi olan terrasda yerləşir. Qəbirlər memarlıq dizaynı ilə fərqlənir, bəzilərinin çəmənlikli girişləri çiy kərpic divarlarla əhatə olunmuş açıq həyətə malikdir, digərləri isə birbaşa dağ qayasında oyulub.

Tədqiqatlar göstərir ki, Fil adasının orta təbəqəsindən olan insanlar nekropolun aşağı hissəsində dəfn edilib, eyni nekropolun yuxarı hissələri isə yuxarı siniflərə aid edilib”, – deyə Asuan Antik Aidələri İdarəsinin baş nəzarətçisi Abdel-Moneim Said bildirib. O əlavə etdi ki, bu türbələrin strukturunun təhlili qədim sənətkarların zəhmətkeşliyi və onların görkəmli nailiyyətləri haqqında təsəvvür yaradır: əslində onlar qayalıqda alçaq tavanlı dəfn otaqlarını və qalereyaları dərindən qaza bilirdilər.

Missiya, həmçinin ən müasir texnologiyadan istifadə edərək aşkar edilmiş bir çox fərdlər üzərində antropoloji və radioloji analizlər aparıb.

Milan Universitetinin professoru və İtaliya tərəfdən missiyanın rəhbəri Patrisia Piacentini qeyd edib ki, antropoloji tədqiqat cinsi diaqnostika, təxmin edilən ölüm yaşı və hər hansı patoloji və ya travmatoloji əlamətlər daxil olmaqla o dövrün insanlarının tam bioloji profilini çəkib.

Komanda nekropolun müxtəlif qəbirlərində yeni doğulmuş körpələrdən yeniyetmələrə qədər insanların 30-40 faizinin çox gənc olduğunu aşkar edib. Bəzi şəxslər yoluxucu xəstəliklərdən və ya metabolik pozuntulardan əziyyət çəkiblər; yetkin bir qadının bud sümüyü açıq amputasiya əlamətlərini göstərib. Digər insan sümüklərində anemiya əlamətləri, qida çatışmazlığı, həmçinin vərəm izləri və artroz əlamətləri, qocalıqla bağlı ölüm izləri var. Digər hallarda, əhəmiyyətli bir sümük patologiyası aşkar olunmayıb, buna görə də ölümün səbəbinin yoluxucu xəstəliklər olduğu güman edilir.

Kompüter tomoqrafiyası bəzi şəxslərin biləyində qolbaqların olduğunu da üzə çıxarıb və virtual bağlama texnikasından istifadə etməklə onların üçölçülü rekonstruksiyasını əldə etmək mümkün olub.